Kontakty z dzieckiem to zarówno prawo, jak i obowiązek każdego rodzica. Problemy pojawiają się często przy okazji rozwodu lub rozstania jego rodziców. Niekiedy rodzice dochodzą do porozumienia i sami, we własnym zakresie ustalają jak mają wyglądać kontakty z tym z rodziców, z którym dziecko nie mieszka. Praktyka pokazuje jednak, że w sytuacji, gdy rodzice pozostają w konflikcie, dochodzi często do utrudniania tych kontaktów przez jedną ze stron. Właśnie wtedy pojawia się konieczność ich sądowego uregulowania.
Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że władza rodzicielska, w tym jej ograniczenie i pozbawienie nie ma wpływu na prawo do kontaktów rodzica z dzieckiem. W niektórych sytuacjach sąd uwzględniając dobro dziecka, może ograniczyć utrzymywanie kontaktów z dzieckiem, bądź nawet ich zakazać. W szczególności sąd opiekuńczy może:
Do ustalenia kontaktów z dzieckiem może dojść na wiele sposobów, m.in. przez porozumienie między rodzicami, postanowienie Sądu w sprawie o ustalenie kontaktów, wyrok rozwodowy, ugodę sądową lub zawartą przed mediatorem. Co istotne, odrębne sprawy o rozwód i o ustalenie kontaktów nie mogą toczyć się jednocześnie.
Jednym ze sposobów ustalenia kontaktów z dzieckiem jest wszczęcie postępowania sądowego przez złożenie wniosku o ustalenie tych kontaktów do sądu opiekuńczego, czyli sądu rejonowego, w którego okręgu dziecko ma miejsce zamieszkania. W przypadku braku miejsca zamieszkania dziecka wniosek należy złożyć do sądu, w okręgu którego ono przebywa. Od takiego wniosku należy uiścić opłatę w wysokości 100,00 zł. Warto we wniosku o ustalenie kontaktów zawrzeć również żądanie zabezpieczenia ich przez ich uregulowanie na czas toczącego się postępowania.
Nie ma z góry ustalonego wzoru wniosku o ustalenie kontaktów z dzieckiem. Wszystko zależy od okoliczności konkretnej sprawy, dlatego pomoc profesjonalnego pełnomocnika jest w takich sprawach bardzo istotna. Należy bowiem odpowiednio dostosować jego treść i wnioski dowodowe do stanu faktycznego sprawy. Wniosek o ustalenie kontaktów z dzieckiem może również zawierać inne żądania. Stosownie do okoliczności we wniosku możemy żądać, aby sąd zobowiązał danego rodzica do określonego postępowania, tj. np. do uczestnictwa w terapii rodzinnej, bądź też do odbywania kontaktów z dzieckiem w stanie trzeźwości. We wniosku możemy także żądać zagrożenia jednemu z rodziców nakazem zapłaty określonej kwoty pieniężnej za każdorazowe naruszenie zasad odbywania kontaktów z dzieckiem. Każde z żądań musimy odpowiednio uzasadnić i przedstawić dowody na poparcie swoich twierdzeń. Sąd może również przeprowadzić określone dowody z własnej inicjatywy, jeśli uzna to za konieczne. Często w sprawach rodzinnych dowodem w postępowaniu jest opinia Zespołu Specjalistów Sądowych, czyli zespołu biegłych psychologów, którzy badają sytuację rodzinną stron i dziecka.
Postanowienie sądowe kończące postępowanie zawiera dokładny harmonogram spotkań dziecka z rodzicem – wnioskodawcą, z określeniem ich formy i częstotliwości. Sąd nie zawsze orzeknie zgodnie z wnioskiem i życzeniami rodziców. Musi bowiem rozważyć całokształt okoliczności sprawy i rozstrzygnąć ją przede wszystkim z uwzględnieniem dobra małoletniego dziecka.
We wniosku o ustalenie kontaktów z dzieckiem należy wskazać ich formę i częstotliwość. Mogą to być np. odwiedziny, spotkania w określonych dniach tygodnia i godzinach, z możliwością zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu bądź w miejscu jego zamieszkania, spędzanie z dzieckiem ferii, wakacji, świąt. Inną formą uregulowania kontaktów z dzieckiem jest utrzymywanie korespondencji (kontakty za pośrednictwem listów), korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość (kontakt telefoniczny, e-mail, Internet). To, jaką formę i częstotliwość będą miały kontakty rodzica z dzieckiem zależy od takich czynników, jak: wiek dziecka, jego tryb życia, w tym obowiązki szkolne i dodatkowe, miejsce zamieszkania dziecka i rodzica, godziny pracy rodzica itd.. Należy pamiętać, że czym dokładniejszy harmonogram spotkań z dzieckiem, tym mniejsze ryzyko nieporozumień między rodzicami na tym tle po zakończeniu sprawy.
Rodzic, z którym dziecko przebywa na stałe zobowiązany jest do umożliwienia kontaktów w ustalonej formie, a także powinien przygotować dziecko do spotkania (odpowiednio ubrać, spakować, jeżeli dziecko zabierane jest poza miejsce jego zamieszkania). Na rodzicu tym spoczywa także odpowiedzialność przekazywania wszelkiej korespondencji, udostępnienia komputera, w tym również poczty internetowej i telefonu. W orzeczeniu ustalającym kontakty z dzieckiem sąd może na przykład zobowiązać osobę uprawnioną do kontaktu albo tę, pod której opieką pozostaje dziecko do pokrycia kosztów jego podróży i pobytu (lub także osoby towarzyszącej dziecku) oraz powrotu do domu.
W pierwszej kolejności wykonujemy wszelkie czynności konieczne do zabezpieczenia interesów klienta. Jeszcze przed skierowaniem sprawy do sądu ustalamy wszystkie okoliczności, podejmujemy próby ugodowego zakończenia sprawy, a w przypadku nie dojścia do porozumienia, w zależności od tego, po której stronie występujemy – formułujemy wniosek lub odpowiedź na wniosek do sądu, wraz z wnioskami dowodowymi. Następnie reprezentujemy stronę przed sądem aż do prawomocnego zakończenia postępowania. Pomoc pełnomocnika w sprawach rodzinnych ma również wymiar psychologiczny. Reprezentując jedną ze stron, zdejmujemy z niej ciężar bolesnych czasem i trudnych konfrontacji z drugim rodzicem, czy zawnioskowanymi przez niego świadkami. Pozostajemy w stałym kontakcie z naszymi klientami i rozwiewamy wszelkie ich wątpliwości.
